çölyak nedir ?

Çölyak hastalığı (ya da Gluten Enteropatisi), bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus [tüysü oluşumlar] denilen yapıların bozulmasına sebep olan ve dolayısıyla da yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir alerjik sindirim sistemi hastalığıdır. Bu hasara buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi tahılların içerisinde bulunan guluten isimli bir protein neden olmaktadır.

* Üste villuslarınnormal yapısı, altta ise bozulmuş villus yapısı.

Çölyak hastalığı genetik bir hastalıktır. Ailevi kalıtım söz konusudur. Hastalık yaşamının her hangi bir bölümünde ortaya çıkabilmektedir. Bazen çölyak hastalığı, bir ameliyat, doğum sonrası, gebelik sürecinde, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebildiği gibi direkt çölyak hastalığı tablosuyla da ortaya çıkabilir. Çölyak hastalığı literatürde; çocukluk, ergenlik, orta yaş ve yaşlılıkta ortaya çıktığı görülmüştür.

Çölyak hastalığı, vücutta immunolojik cevabı tetikleyen çevresel (gluten tüketimi) ve genetik faktörlerin birlikte rol oynaması sonucunda ortaya çıkar. Çölyak hastalığın oluşması için hem genetik yatkınlık hem de çevresel faktör olan glutenli gıdalar tüketmekle kendini gösterir. 

Çevresel faktörler ve bu faktörlere karşı alınabilecek tedbirler nelerdir? 

Çevresel Nedenler	Alınabilecek Tedbirler
v    Anne sütünün verilmemesi                        v    Kullanılan mamanın türü v    Günlük alınan gluten miktarı v    Tahıl tipleri v    Uzun süreli antibiyotik kullanımı	v    Anne sütünün teşviki ve bebek dostu hastaneler v    Toplumu beslenme konusunda bilinçlendirme çalışmaları v    Tedaviye yönelik hizmetler