Çölyak ve Çocuk

Bebeğimde çölyak hastalığı olabilir mi?

Bebeklerin ilk 6 aylık dönemlerinde ana besin kaynağı olan anne sütü aldıkları dönemde, çölyak ile ilgili herhangi bir bulgu beklenemez. Çölyak hastalığının gelişimi, kişinin ergenlik döneminde olabileceği gibi, çocukluk çağında anne sütünün kesilmesinden sonraki herhangi bir dönemde de olabilir. Çölyak hastası olan bebeklerin anne sütünden ek gıdalara geçiş dönemi sırasında glüten içeren bisküvi, ekmek ve un çorbası gibi besinler tüketmeye başlamasıyla, çölyak bulguları ortaya çıkabilir. Bu bulgular, bazen bebeğin ilk bir iki yılı için isimlendirdiğimiz süt çocuğu döneminde olabileceği gibi, glüten hassasiyetine bağlı olarak geç yaşlarda da ortaya çıkabilir.

Bebeklerde annenin izlemesi gereken çölyak hastalığı bulguları, düzelmeyen ishal, yemekten sonra ayaklarını karın bölgesine doğru çekerek ağlama atakları, huzursuzluk ve en önemlisi de anne sürü ile normal büyüme göstermekte olan bebeğin, ek besin maddelerine ve gıdalarına geçmisiyle meydana gelen gelişimindeki ani yavaşlama ve hatta büyüme eğrilerinde yaşıtlarının gerisine düşmesidir. Bazen bebeklerin cildinde, eklem yerlerinin üzerinde pullanma nedeniyle oluşan döküntüler, ağız kenarında yaralar oluşabilir. Bebeğinizde bu bulguları gözlemlediğiniz takdirde, mutlaka uzman bir gastroenterolog, pediatrist ya da konuya hakim bir aile hekimliği ile görüşmeniz faydalı olacaktır.

Çocuğumda çölyak hastalığı olabilir mi?

Okul önceki çocukluk döneminde çölyak hastalığını düşündürebilecek yakınmalar, geçmeyen ishal, karın ağrısı ve öğrenme güçlüğü ile beraber raşitizm denilen kemiklerin yeterli seviyede gelişmemesi durumu olarak özetlenebilir.

Okul çağı çocukları ve ergenlerde bu bulgulara ek olarak, vücutta denge kurmadaki zorluk ve gece körlüğü, diş eti yaraları ve kanamaları, ağız içinde meydana gelen aflar, diş çürükleri ve insüline bağlı şeker hastalığı ve ergenlik belirtilerinde oluşan gecikme görülebilir.
Eğer çocuğunuzda bu tip bulguları gözlemlediğiniz takdirde vakit kaybetmeden mutlaka uzman bir gastroenterolog’a ya da konuya hakim iç hastalıkları uzmanına götürmenizde fayda olacaktır

Çölyak Hastalığı çocuklarda ne kadar yaygındır?

Çocuklarda çölyak hastalığı sıklığı konusunda ülkemizde Erzurum bölgesinde 1263 sağlıklı çocuk taranmış, sıklık tarama testi ile % 0.87 bulunmuştur.

Çocuğum çölyak hastalığı tanısı aldı. Çok endişe duyuyorum, nasıl davranmalıyım?

Ebeveyn olarak öncelikle siz, çocuğunuzun hayatı boyunca çölyak ile yaşayacağını kabullenmelisiniz. Bu gerçeği kabul ettikten sonra, çocuğunuzu bu hastalık hakkında bilinçli bir şekilde eğitmeye başlamalısınız. Unutmamak gerekir ki, hayat boyu belli bir diyet uygulaması gerektiren daha başka çok sayıda hastalık vardır. Hatta günümüzde vejeteryan hayat tarzı veya daha sağlıklı olacağına inanarak kendi istekleri ile özel diyet uygulayan bir çok insan kişi var. Çölyak hastalığını bu şekilde ele alırsanız, işler hem çocuğunuz için hem de ona ilk eğitimi verecek olan sizin için kolaylaşacaktır. Ardından yapmanız gereken, sınıf öğretmeni ve okuldaki ilgili bölümleri çocuğunuzun hastalığı hakkında bilgilendirmektir. Çocuğunuz beslenme saatleri içerisinde okulda yemek yiyorsa, yemek şirketi ile de şahsen irtibatta olunuz. Çölyak hastalığı çocuğunuzun okuldaki akademik performansını etkilemeyecektir. Sosyal ya da spor etkinliklerine katılması içinde bir engel değildir. Acıktığında, önlem amaçlı glütensiz atıştırmalık ürünlerden daima çantasında bulundurmasını sağlayın.

"Bu arada, elbette çölyak ile ilgili tıbbi takibini çocuk doktorunuz ile beraber sürdürün ve ihmal etmeyin."

Okulda çocuğunuzun karşılaşabileceği en önemli sorunlarından başında; akran baskısı olacaktır. Bazen çocukların, birbirlerine karşı acımasız tavırlar içinde olması okul çağında gözlenebilen bir durumdur. Bu sorunla başa çıkmada, okul öğretmeni ve okul rehberlik servisi iletişim halinde kalmanız faydalı olacaktır.

Çocuğum çölyak hastası, diğer çocuklar gibi dışarıda oyun oynayabilir mi?

Çölyak hastalığı, çocuğun zihinsel ve fiziksel faaliyetlerini engelleyen bir hastalık değildir. Dolayısıyla yaşıtları ile oyun oynamasında bir engel yoktur. Çocuğunuzun sosyal aktivitelerde aktif olarak yer alması onu hastalığı ile daha kolay başa çıkması konusunda pozitif destek sağlayacaktır. Elbette ki kemik gelişimi, D vitamini ve kalsiyum eksikliği gibi konularda gerekirse ek besin takviyesi yapmak için çocuk doktorunuzu düzenli olarak ziyaret etmeyi ihmal etmeyiniz.